1. યોજના શું છે?
સુરત મહાનગરપાલિકા (SMC) દ્વારા શહેરમાં ડીઝલ બસ શૂન્ય પર પહોંચાડી સમગ્ર રીતે ઈલેક્ટ્રિક બસ સેવા શરૂ કરવાની મહત્ત્વાકાંક્ષી યોજના અમલમાં છે. E-bus પરિવહન વધારવાની શ્રેણીમાં 600 નવી ઇ‑બસ્સ માટે ટેન્ડર બહાર પાડવામાં આવ્યા છે.
આ અધ્યાય હેઠળ પહેલેથી મંજુર થયેલી 450 ઇ‑બસને જોડવાનું તથા નવી 600‑બસ્સની ખરીદીનું આયોજન પૂર્ણ થયું છે.
2. પૃષ્ઠભૂમિ
- સરકારી માપદંડ મુજબ SMC–એ પહેલેથી 1050 બસ માટે માંગ કરી હતી, જેમાં 450 ફાળવાઈ છે; હવે બાકી 600 માટે ટેન્ડર આમંત્રણ.
- ડીઝલ બસ ધીમે-ધીમે વિસ્તારમાં છૂટશે અને ડિસેમ્બર 2025 સુધી ઈ‑બસમાં સંપૂર્ણ પરિવર્તનનું લક્ષ્ય નિર્ધારિત છે.
3. ટેન્ડર એપ્લિકેશન
- ટેન્ડર CESL (Convergence Energy Services Ltd) દ્વારા એજન્સી મોડેલ હેઠળ ફ્લોટ કરાયું છે, જેમાં 600 ઈ‑બસ પરિસ્થિતિમુક્ત રીતે નિકાળવામાં આવશે.
- GCC (Gross Cost Contract) મોડલ હેઠળ, ઓપરેટર્સ પ્રતિ કિલોમીટર ચુકત્યાથી Bus operation અને charging infrastructure સહિતનું સંચાલન કરશે.
4. શું લક્ષ્યાંક છે?
- અત્યાર સુધી 200‑વંચે ડીઝલ બસ દોડતી હતી, તે ડીસેમ્બરે પૂર્ણપણે ઈ‑બસમાં બદલાશે. વિચાર મુજબ, જાન્યુઆરી 2026માં સુરત રસ્તાઓ પર દોડતી કરશે 1050 E-bus વાતાવરણ‑મૈત્રીપૂર્ણ રીતે.
- PM e‑Drive ની જાહેરાત મુજબ સુરતે આ યોજનાનો લાભ લીધો છે અને 600 ઇ‑બસ ફાળવવામાં આવે છે.
5. ફાયદા & ખર્ચ બચત
- પર્યાવરણપ્રતિ માળો: ડીઝલ બસો દૂર થતાં PM 2.5/PM 10 જેવા દૂષક ઘટશે.
- ઈંધણ ખર્ચ કાપ: ઇ‑બસ દ્વારા ઝડપી બચતની અપેક્ષા છે, ખાસ કરીને કેન્દ્ર/રાજ્ય સરકાર ગ્રીડ‑બધ્ધ ઓપરેટર્સને ગ્રાન્ટ/સબસિડી આપતી હોવાથી. SMC‑એ પેટ્રોલ/ડીઝલ ઘરો દૂર કર્યા છે.
- પર્યાવરણીય સહાયક માળખું: సૂરતમાં મૂકાતા સોલાર‑ચાર્જિંગ પ્લાન્ટ (જેમ કે Althan depot) દ્વારા ઇ‑લોડ કેટલાક શાનેાનું આરોગ્ય એક અભિગમ છે .
6. પડકારો & અનુસુચિત પગલાં
- ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર: ચાર્જિંગ સ્ટેશન, પાવર સપ્લાય, વગેરે ઢાંચાની જરૂરિયાત ઊભી થાય છે—જેમ Althan depot પર મુલાકાત હતી .
- સમયસર બુલેટિન: ઘટનાનો સમયસર વર્તન, બસ આવક‑જાવક અને ઓપરેટરોની ક્વોલિટી મેનેજમેન્ટ.
- ફંડ મિક્સ અને OPEX: રાજ્ય/કેન્દ્રની ગ્રાન્ટ ઉપલબ્ધ હોય પણ ઓપરેટર્સની આવક સામે ખર્ચની સમજૂતી જરૂરી.
7. ભવિષ્યનાં પગલાં
| સ્ટેપ | પગલાં |
|---|---|
| ઐ.ડિપ્લોયમેન્ટ | ડિસેમ્બર 2025 સુધી તમામ ડીઝલ બસ બદલીને ઈ‑બસ કરવામાં આવશે |
| આવક મોડલ | OPEX + GCC માધ્યમ – વો સ્કેલ મોડેલ |
| વૈકલ્પિક ઊર્જા | સોલાર‑ચાર્જિંગ સ્ટેશનો (Althan depot) દ્વારા 50% વીજ ઉત્પાદન લક્ષ્ય |
| લાંબા ગાળું દૃષ્ટિકોણ | વાહન દ્વારા zero-emission ટાર્ગેટ—PM e‑Drive અંતર્ગત 2030 સુધી EV ઈતિહાસ રચાશે |
✅ નિષ્કર્ષ
સુરતની યોજના 600 E-bus માટે ટેન્ડર પૂરા થઈ ચુક્યા છે, જે ટૂંક સમયમાં માર્ગ પર જોવા મળશે. આ પગલું:
- પર્યાવરણનું સંરક્ષણ સુનિશ્ચિત કરે છે
- ઇંધણ ખર્ચ નોંધપાત્ર રીતે ઘટાડશે
- શહેરની દેખતર વૈશ્વિક સ્વચ્છ શહેરોની શ્રેણીમાં સુચવે છે
આવી જ તમામ ખબરો થી જાણકાર રહેવા માટે અમારી સાથે જોડાયા રહો….