BIG UPDATE : ભારતની 2027 વસતી ગણતરી માટે કેન્દ્ર સરકારનું નોટિફિકેશન જાહેર

કેન્દ્ર સરકારની જાહેરાત – 16 જૂન 2025

BIG UPDATE દિલ્હીમાં ગૃહમંત્રી અમિત શાહની અધ્યક્ષતામાં યોજાયેલ ઉચ્ચસ્તરીય સમીક્ષા બેઠકમાં ભારતીય સરકારે 16મી જનગણના (Census 2027) માટે ગજેટમાં સત્તાવાર નોટિફિકેશન જાહેર કર્યું .

📌 મુખ્ય વિશેષતાઓ

1. જાતિ આધારિત ગણતરી: 1931 બાદ માટે પહેલી વાર જનગણનામાં “जाति” માહિતીનો સમાવેશ .
2. ડિજિટલ માધ્યમ: સમગ્ર પ્રક્રિયા મોબાઇલ એપ અને ઇ-પોર્ટલ દ્વારા, જેમાં Self‑Enumerationની પણ સુવિધા મળશે .
3. ડેટા સુરક્ષા: વધુ સખત માપદંડો અપનાવવામાં આવ્યા છે – ડેટા કલેક્ટ, ટ્રાન્સમિશન તથા સ્ટોરેજ માટે .

બે તબક્કામાં થશે વસતી ગણતરી

આગામી વસતી ગણતરી બે તબક્કામાં હાથ ધરવામાં આવશે…

પ્રથમ તબક્કો: મકાન સૂચીકરણ અને મકાનોની ગણતરી (HLO)નો રહેશે. આ તબક્કામાં દરેક પરિવારની રહેણાંક સ્થિતિ, સંપત્તિ અને સુવિધાઓ વિશેની માહિતી એકત્રિત કરવામાં આવશે.

પ્રક્રિયા	વિગતવર્ણન
1. હાઉસ‑લિસ્ટિંગ (HLO)	મકાન, સુવિધા–જમીન, વન-ઘરો જાણવામાં આવશે. પ્લાન્ડ: 1 ઓક્ટોબર 2026 (પર્વતીય/બર્ફીલા ક્ષેત્રો) અને માર્ચ 1, 2027 (બાકી) .
2. પોપ્યુલેશન એન્યુમેરેશન (PE)	દરેક વ્યક્તિની સામાજિક, આર્થિક, ભાષા, જાતિના વિગતવાર માહિતી એકત્રીભૂત. PE મુખ્યત્વે 1 માર્ચ 2027થી શરૂ .

બીજો તબક્કો (વસતી ગણતરી – PE): આ તબક્કામાં દરેક ઘરમાં રહેતા દરેક વ્યક્તિની વસતીવિષયક, સામાજિક-આર્થિક, સાંસ્કૃતિક અને અન્ય માહિતી એકત્રિત કરવામાં આવશે. ઉલ્લેખનીય છે કે, આ વસતીગણતરીમાં જાતિ ગણના પણ કરવામાં આવશે.

ભારતમાં વસતી ગણતરીની પ્રક્રિયા માર્ચ, 2027માં પૂર્ણ થશે. જે લગભગ 21 મહિને પૂર્ણ થશે. વસતી ગણતરીનો પ્રાથમિક ડેટા માર્ચ 2027માં જાહેર કરાશે. તેમજ વિગતવાર માહિતી જાહેર કરવામાં ડિસેમ્બર, 2027 સુધીનો સમય લાગી શકે છે. વસતી ગણતરી બાદ સીમાંકન પંચની રચના કરવામાં આવશે. જેથી વસતી અનુસાર લોકસભા બેઠકોનું વિતરણ કરી શકાય. 

Self‑Enumeration અને ભાષા વિકલ્પ

• વેબ‑પોર્ટલ (SE Portal) વડે ગૃહે અંતર્ગત વ્યક્તિઓને ઓનલાઇન માહિતી સંકલનની સુવિધા .
• ઓનલાઈન પ્રયોજનામાં નાના લોકોએ પોતાની પ્રાથમિક માહિતી પણ ઉમેરવાની પસંદગી છે.
• માહિતી 16 ભાષાઓમાં ઉપલબ્ધ રહેશે .

તકનીકી સુધારણા અને સમયસીમા

• ટાઈમલાઇન્સ: હાઉસ‑લિસ્ટિંગ ઑક્ટોબર 2026, જાતિ અને ગણતરી PE માં માર્ચ 2027થી. ગોપનીયતા સાથે સાધનાત્મક વિકાસ (Mobile App, Real‑Time Systems) .
• AA: ઍપ્લિકેશન, ડેટા એન્ક્રિપ્શન, ક્લાઉડ સ્ટોરેજ અને ટ્રાન્સપરન્સી સુનિશ્ચિત.
• ડેટા પ્રક્રિયા પહેલાંની સરખામણી કરતાં ઝડપી, સમાપ્તતાં વિશેષ 9 મહિના અંદર અંતિમ રિપોર્ટ .

આવસર ખોટ: યજમાન અને પડકાર

• લોકોને પોતે માહિતી પૂરક કરવાની Self‑Enumeration મહત્વપૂર્ણ, પણ ડિજિટલ સુવિધાઓ તમામ વિસ્તારો સુધી પહોંચવાનો પડકાર.
• જાતિના ડેટા આમ આપવાથી OBC/SC/ST/General સમૂહ દરમ્યાન રાજકીય–સામાજિક ચર્ચા ચાલુ થશે .
• તે પણ જો OBCs અથવા અન્ય જૂથ વિરોધ આગળ વધારશે તો તેના નિવાદો પણ આવશે .

સારાંશ

• 16 જૂન 2025: અધિકારીક ગજેટ નોટિફિકેશન.
• ડિજિટલ Census 2027: બે-ચરણ, જાતિ ગણતરી, Self‑Enumeration, ઉચ્ચ સુરક્ષા.
• મહેરતું સમયસીમા: Oct 2026 (HLO) → Mar 2027 (PE) → 9 મહિનામાં Data Delivery.
• સરકારનું ઉદ્દેશ્ય: સ્પષ્ટ, ઝડપી, પારદર્શક અને ચોક્કસ ડેટા—નીતિ નિર્માણ, વિકાસ યોજનાઓમાં ઉપયોગ માટે.

આવી જ તમામ ખબરો થી જાણકાર રહેવા માટે અમારી સાથે જોડાયા રહો….