જરૂરી કારણો:
- શ્રાવણ (જેમાં ઉપવાસનો વિશેષ પ્રચલન હોય છે) દરમિયાન ફરાળી (જેમ કે જ્વાર, રાગી, મકાઈ, ચણાદાળ આધારિત લોટ સાથે બનાવેલ ફરાળી snacks) નો વેચાણ & વપરાશ વધી જાય છે.
- જે હોવાથી fasting food safety ની ખાતરી કરવી જરૂરી છે કે બજારમાં વેચાતું લોટ અક્ષત અને સુરક્ષિત છે.
પગલાં:
- નમૂનાઓ એકત્ર કરવાના સ્થળો:
- વેપારીઓ, રૂચિકર ફરાળી ઉત્પાદિત ફેકટરીઓ જેમ કે ખાસ ફ્લોર મિલ & સપ્લાયર્સમાંથી.
- ઉદાહરણ તરીકે – Dhanhar Products LLP, Amrat Narsihdas, New Adarsh Masala and Flour Mill, Vanmalidas Bhagwanji – વગેરેમાંથી ૯‑સ્થાનો પરથી ૧૫ નમૂનાઓ લેવામાં આવ્યા.
- નમૂનાઓ મોકલવા:
- આ નમૂનાઓ SMC ના Public Health Laboratory (જન્મસલામતી લેબોરેટરી) માં મોકલવામાં આવ્યા. અહીં વિવિધ માપદંડ મુજબનાં ટેસ્ટ કરવામાં આવશે.
- ટેસ્ટિંગ ધોરણો:
- ફૂડ સ્ટાન્ડર્ડ્સ અનુસાર ટેસ્ટ થશે—જેમ કે પ્રદૂષણ, ક્લિનિક પ્રોટોકોલ, સ્વચ્છતા, પાક સામગ્રીમાં રહેલા માઇક્રોબાયલ કેમીકલ્સ, adulteration ના ગુણ.
- પરિવહન, બનાવટી ઉમેરો, શુદ્ધતા – વગેરેની ચકાસણી થાય છે.
- આગળનું પગલું:
- જો ફલોર દરમિયાન કોઈ ગુણવત્તા નોંધાય તો સંબંધિત વેપારી/ઉત્પાદકને દારૂચિ કોરશા, દંડ, વધારાની તપાસ અથવા વેચાણ પર પ્રતિબંધ જેવી કાર્યવાહીનો સામનો કરવો પડે છે.
ફરાળી લોટ ચકાસણીનું મહત્વ
- આહાર સલામતી: ઉપવાસ દરમિયાન ખાવામાં લેવાતું લોટ યકાયુક્ત અને માન્યતાપૂર્વક ફૂડ સ્ટાન્ડર્ડ્સ પર પૂરું ઉતરે છે કે નહીં, એ જાણવા મળે.
- ગ્રાહક વિશ્વાસ: ગ્રાહકોને ખાતરી રહે છે કે ફરાળી ઉત્પાદકો પણ નિયમોની પાળવી કરી રહ્યાં છે.
- વ્યાપાર સુંદરતા: જે ઉત્પાદકો નિયમન મુજબનું લોટ આપે છે—એ નિશ્ચ્યયી યોગ આપી શકે છે.
- લોક સ્વાસ્થ્ય: અનિવાર્ય રીતે કોઇ ભેજવાળું લોટ, મોઇલ્ડ, કેમિકલ્સ કે સાફ્ટના ધોરણો ન અનુસાર હોય તો એના કારણે foodborne illnesses થાય છે એ પ્રકારની જોખમ ઘટાડવી.
સંપૂર્ણ પ્રક્રિયા
પ્રતિ વર્ષની રીતે શ્રાવણ માસમાં સુરત મનપા આરોગ્ય વિભાગ દ્વારા ‘ફરાળી લોટ’ ની ગુણવત્તા ચકાસવા માટે વિશેષ તપાસ અભિયાન ચલાવવામાં આવે છે. લોકોના ઉપયોગ અને સ્વાસ્થ્ય સુરક્ષા માટે આ અભિયાન એ અત્યંત જરૂરી પગલુ છે.
વિવાદ વિના કામગીરી
- કોઈ વિશેષ ફરિયાદ મળવાના પૂર્વે, જોહરચલવા પુરતા રેન્ડમ સર્વે દ્વારા અચાનક નમૂનાઓ લેવામાં આવે છે.
- આ નમૂનાઓ, જેથી રાજ્યમાં ફૂડ સ્ટાન્ડર્ડ્સનું પાલન થયું છે કે નહિ, એ જોવા માટે લઇને લેબોરેટરીમાં મોકલવામાં આવે છે.
નમૂનાઓ – કેટલાએ અને કયા પ્રવૃત્તિોમાં?
- કુલ 15 નમૂનાઓ લેવાયા, 9 સ્થળોમાંથી.
- તેમાં નાના‑મોટા અલગ ઉત્પાદકો અને વેચાણદારો બંને સામેલ.
- ઉદાહરણ તરીકે Dhanhar Products LLP, New Adarsh Masala & Flour Mill, Vanmalidas Bhagwanji વગેરે.
લેબોરેટરી ટેસ્ટિંગ અને ગુણવત્તા માપદંડો
- Public Health Laboratory માં મોકલવામાં ➝ Food Standards Authority of India (FSSAI) કે અન્ય ધોરણે સ્વીકારેલ ગ્રેડ મુજબ ટેસ્ટ થાય છે.
- ખાદ્યપદાર્થમાં અસ્વચ્છતા, માઇક્રોબિયલ વધારો, રસાયણિક adulterants, પેસ્ટિસાઇડ અદ્યતન કે લાવવામાં આવેલ અન્ય બધાં તપાસવામાં આવે.
પરિણામ અને પગલાં:
- નિષ્કર્ષ “સંપુર્ણ સ્વચ્છ” હોય તો અભિયાન યશસ્વી ગણાય છે.
- જો પ્રતિ સ્થિતિમાં ખામી જણાય, તો સંબંધિત વેપારીને ₹‑દંડ, તકેદારી, કેંસલેશન-રો-શ્રેણી હેઠળ કાર્યવાહી થાય છે.
લોકસમુદાય માટે સૂચનો
- ગ્રાહક તરીકે ફરાળી લોટ ખરીદતી વખતે:
- પેકેજિંગ, લેબલ, FSSAI લાઇસન્સ, પ્રોડક્શન/એક્સપાયરી તારીખ ચકાસો.
- અજાણ્યા/અનસર્ચિત વિક્રેતાઓથી લોટ ન લ્યો.
- જો કોઈ સહેજ પણ સંશય હોય તો મેચ્યકમ વિભાગને જાણ કરો.
સમાપ્તિ
શ્રાવણ માસમાં સુરત પાલિકા દ્વારા ફરાળી લોટના નમૂનાઓની ફેરફાર તપાસનું કાર્ય નિ:સંદેહ મહત્વપૂર્ણ છે. એ માત્ર શહેરમાં સલામતી જ નહીં પૂરી પાડે, પરંતુ વ્યવસાયિક ગૌરવ તથા નાગરિક વિશ્વાસ પણ વધારે છે.
આવી જ તમામ ખબરો થી જાણકાર રહેવા માટે અમારી સાથે જોડાયા રહો….