1. ખાડા રાજનું વાસ્તવિક પરિસ્થિતિ
ગુજરાતના કેટલાક શહેરોમાં—જ્યાં-surat પણ સામેલ છે—વર્ષા પછી રોડ પર ખાડાઓની બહુયાદા જોવા મળી રહી છે.
સુરત, અમદાવાદ, વડોદરા સહિતના શહેરોમાં રોડ પર ‘ખાડાઓનું સામ્રાજ્ય’ બનેલું છે. ખાસ કરીને Varachha, સરથાણા જેવા વિસ્તાર ચારથી પાંચ દિવસ પછીપણ પણ ખાડાઓ અટક્યા નથી, અને સ્થાનિકો આ પરિસ્થિતિ બદલ કંટાળી ગયાં છે.
2. તંત્રની બહારની કામગીરી
ખાડીપૂરતા પછી પણ તંત્ર ‘કુંભકર્ણની નિંદ્રામાં’ છે—એટલે કે કામગીરીમાં વહેલા જાગૃત થવાની વર્તમાન સ્થિતિ નથી.
અમદાવાદ, વડોદરા, સુરત સહિતમાં, TV9ની અહેવાલ બાદ તંત્ર સંપુર્ણ_excuse with 3-4 દિવસમાં ખાડા તથા ડ્રેનેજની કામગીરી કરવાની અલ્ટીમેટમ જાહેર થયું.
તે ઉપરાંત, “મેયરની અધ્યક્ષતામાં પાલિકા અને મેટ્રોના અધિકારીઓની બેઠક” યોજાઈ, અને દર 15 દિવસે રીવિ્યૂ પણ કરવાની માંગણી થઈ.
સ્વ-ખર્ચે ખાડા પૂરવાની ઘટના: મૂલ્યવાન અથવા વિમાનપલટ?
જ્યાં સુધી “સ્વ-ખર્ચે ખાડા પૂરમાં” નામે કોઈ વિશેષ ઘટના કે અધિકૃત દસ્તાવેજ શોધી શકાય ત્યાં સુધી, આ પ્રકારે કોઈ નોંધપાત્ર સમાચાર/અહેવાલ/ધારાવાહિક માહિતી ઉપલબ્ધ નથી. તેથી, એવી કોઈ ચોક્કસ પરિસ્થિતિ કે ઘટનાપેસ્ટબ્લોકનો આધાર આપવો અત્યારે શક્ય નથી.
સમીક્ષા
Varachha, સુરતમાં છેલ્લા વરસાદ બાદ રસ્તાઓ ‘ખાડાવાળા’ બન્યાં છે: જ્યાં ક્યાંય ખાડા, ત્યાં ક્યાંય પાણી, વાહનચાલકો અને જશે ઘરેથી કામ ધરીને થાય છે મુશ્કેલી. ખાડો એ હાલ ‘ઘરેથી રસ્તા સુધી સફર’ એ રીતે પડી ગયો છે.
તંત્રનો દાવો વાલી?
નાગરિકોના વિરોધ બાદ તંત્ર નિંદનાહીત બની, બેસે અને 3-4 દિવસમાં કામ કરવાની ડેડ-લાઇન આપી, મેયરની અધ્યક્ષતામાં વધુ અધિકારીઓ સાથે હસી-ખુશી બેસી, દર 15 દિવસે રીવિયૂ મીટિંગ કરવાનો પણ ફોર્મ્યુલો લાવાયો.
નાગરિકોના સ્વ-ખર્ચે પગલાં…?
આ વર્તમાનમાં, “સ્વ-ખર્ચે ખાડા પૂરી દીધા” એ સંજ્ઞા કોઈ ચોક્કસ દળ દ્વારા પ્રમાણભૂત રીતે નોંધાઈ નથી. પરિણામે, આ પડકારનું નિવારણ માટે વ્યક્તિગત સ્વ-ખર્ચે આવા રસ્તા વિમોચક કાર્યો કરવા જોઈએ કે નહીં? એ પોલીસી, ન્યાય અને સમુદાયિક જવાબદારી વચ્ચેનું જરૂરી ચર્ચાનું વિષય છે.
દ્રષ્ટિ વિસ્તારવા માટે:
- આપણું હેતુ આશય: શું લોકોમાં સુરક્ષા વિચાર (road safety awareness) લાવવામાં છે? કે શું બંધારણ અને નાગરિક જવાબદારીની સમજ વધારવી છે?
- જો તંત્ર અક્રિય છે, તો સુધારણા માટે નાગરિક સ્તરે શું પગલાં લેવામાં આવે — સોસાયટીની મિટિંગ, પૂર્ણ-પત્ર, આગામી લોકસભા/નીગમ ચોઇસ— વગેરે.
નિસાર
- ખરેખર, તંત્રની કામગીરીમાં દર 15 દિવસે રીવિયૂ અને 3-4 દિવસમાં કામ કરવાનો જવાબદારી નક્કિફક મુકવાનો પ્રયાસ થયેલ છે.
- પરંતુ, “સ્વ-ખર્ચે ખાડા પૂરી” એક અસરશાળી હકીકત તરીકે દર્શાવવામાં આવે તો, તે માટે વ્યાપક માહિતી/નાવિક (evidence) જોઈતી છે.
- આ વિષય પર એક સુરત-અમુક-અધકારીઓને જવાબ માંગવાનો બ્લોગ, નીતિ-પરિષદ, સોશિયલ મીડિયા દ્વારા સ્થાનિક સ્તરે લોકોને સક્ષમ બનાવવા માટે યોગ્ય માહિતી કે દસ્તાવેજ સાથે લખવો જરૂરી છે.
શું આગળ શું કરી શકાય?
- તંત્ર અથવા પાલિકાના અધિકારો સુધી આ ઘટના અંગે જાણકારી લેવા માટે સોસાયટીના પ્રતિનિધિઓની સેવા લેવી.
- સરકાર વિભાગ, RTI માધ્યમ દ્વારા “શું Varachha-સરથાણા વિસ્તારમાં ખાડા સ્વ-ખર્ચે પૂરવામાં આવ્યા છે?” — એમ જાણકારી માંગવાની યોજના.
અત્યારે ઉપલબ્ધ માહિતી મુજબ, શહેરમાં ખાડાઓનું રાજું ખરેખર છે—એ માટે તંત્ર તરફથી કાર્યવાહીનો દાવો છે. “સ્વ-ખર્ચે ખાડા પૂરી દીધા” એ ચોક્કસ હકીકત તરીકે સચોટ મળે નહિ ત્યાં સુધી, એ એક જણતિવર્તન તરીકે જોડવાનું સલાહપ્રદ થશે.